0% stawka VAT do zaliczki otrzymanej na poczet eksportu

Zaliczka otrzymana na poczet przyszłego eksportu podlega opodatkowaniu 0% stawką VAT, jednak pod warunkiem, że wywóz towarów nastąpi w terminie 2 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym podatnik otrzymał tę zapłatę. Brak wywozu towarów w tym terminie oznacza, co do zasady, utratę prawa do zastosowania 0% stawki VAT.

0% stawka VAT przy eksporcie

Eksport towarów opodatkowany jest 0% stawką VAT. Stawkę tę stosuje się jednak pod warunkiem, że przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy podatnik otrzymał dokument potwierdzający wywóz towarów poza terytorium UE (art. 41 ust. 6 ustawy o VAT).

W art. 41 ust. 6a ustawy o VAT określono, jaki dokument potwierdza wywóz towaru poza terytorium UE. Jest nim w szczególności:

1) dokument w formie elektronicznej otrzymany z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych albo potwierdzony przez właściwy organ celny wydruk tego dokumentu,

2) dokument w formie elektronicznej pochodzący z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych, otrzymany poza tym systemem, jeżeli zapewniona jest jego autentyczność,

3) zgłoszenie wywozowe w formie papierowej złożone poza systemem teleinformatycznym służącym do obsługi zgłoszeń wywozowych albo jego kopia potwierdzona przez właściwy organ celny.

Jednak w zależności od państwa, w którym nastąpi objęcie procedurą wywozu, mogą występować różne dokumenty. W związku z tym zaproponowany został katalog otwarty dokumentów, które mogą potwierdzać wywóz towarów poza UE.

Za dokument potwierdzający wywóz towarów poza terytorium Wspólnoty należy uznać komunikat IE-599. Przy czym w przypadku eksportu pośredniego, z dokumentu potwierdzającego wywóz towarów poza terytorium UE, powinna dodatkowo wynikać tożsamość towaru będącego przedmiotem dostawy i wywozu.

Jeśli podatnik nie posiada tego potwierdzenia, może wykazać sprzedaż eksportową ze stawką 0% w rozliczeniu za następny okres, pod warunkiem posiadania dokumentu potwierdzającego wywóz towaru przed upływem terminu do złożenia deklaracji za ten następny okres rozliczeniowy. W razie gdyby podatnik nie otrzymał tego dokumentu również w tym drugim terminie, zastosowanie mają stawki krajowe.

Wykazanie eksportu w następnym okresie rozliczeniowym jest możliwe pod warunkiem, że podatnik posiada dokument celny potwierdzający procedurę wywozu (art. 41 ust. 8 ustawy). Organy podatkowe uznają, że dokumentem tym jest komunikat IE-529.

Otrzymanie przez podatnika dokumentów (np. komunikatu IE-599) w późniejszym terminie niż to wynika z art. 41 ust. 6 i 7 ustawy, uprawnia do skorygowania VAT należnego w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał te dokumenty.

VAT od zaliczki

Obowiązek podatkowy w eksporcie towarów powstaje generalnie z chwilą dokonania dostawy. Natomiast zgodnie z art. 41 ust. 9a ustawy o VAT, jeżeli podatnik otrzymał całość lub część zapłaty przed dokonaniem dostawy towarów, stawkę podatku 0% w eksporcie towarów stosuje się w odniesieniu do otrzymanej zapłaty, pod warunkiem że wywóz towarów nastąpi w terminie 2 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym podatnik otrzymał tę zapłatę, oraz podatnik w tym terminie otrzymał dokument potwierdzający wywóz tych towarów. Przepisy art. 41 ust. 7, 9 i 11 ustawy stosuje się odpowiednio.

Zasada ta ma zastosowanie także w sytuacji, gdy wywóz towarów nastąpi w terminie późniejszym, pod warunkiem że jest on uzasadniony specyfiką realizacji tego rodzaju dostaw potwierdzoną warunkami dostawy, w których określono termin wywozu towarów.

Podatnik otrzymujący zaliczkę na poczet przyszłego eksportu powinien pamiętać, iż musi być ona wykazana w deklaracji VAT za okres rozliczeniowy, w którym ją otrzymano, czyli zgodnie z terminem powstania obowiązku podatkowego. Przy czym tylko w przypadku spełnienia ustawowych warunków można do niej zastosować 0% stawkę VAT. W przeciwnym wypadku trzeba ją opodatkować stawką krajową.

Zdaniem organów podatkowych brak wywozu towarów w terminie 2 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym podatnik otrzymał zaliczkę, powoduje utratę prawa do zastosowania 0% stawki VAT i konieczne jest skorygowanie deklaracji VAT złożonej za okres rozliczeniowy otrzymania zaliczki (oprócz sytuacji gdy dłuższy termin wywozu jest uzasadniony specyfiką transakcji).

Jak określono wcześniej, z art. 41 ust. 9a ustawy wynika, że odpowiednie dokumenty potwierdzające dokonanie eksportu podatnik powinien posiadać do końca 2. miesiąca, licząc od końca miesiąca, w którym otrzymano zaliczkę na poczet eksportu. Jednak ustawodawca wskazał również na odpowiednie zastosowanie ust. 7 tego artykułu, który umożliwia wykazywanie eksportu nie w deklaracji za miesiąc (kwartał), w którym został dokonany, lecz w rozliczeniu za następny okres rozliczeniowy (przy braku dokumentów potwierdzających wywóz towarów). Stąd pojawiają się wątpliwości, jak ma postąpić podatnik z otrzymaną i wykazaną już w deklaracji zaliczką na poczet eksportu, jeżeli otrzyma stosowne dokumenty potwierdzające eksport nie w miesiącu (kwartale) jego dokonania, lecz później.

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 3 czerwca 2016 r., nr ITPP3/4512-180/16/MD wyjaśnił, że w przypadku otrzymania zaliczki (zapłaty) zastosowanie 0% stawki VAT do eksportowej dostawy towarów będzie zasadne, jeżeli:

wywóz towaru nastąpi w ciągu 2 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym podatnik otrzymał zapłatę,
podatnik otrzymał dokument potwierdzający wywóz towarów poza terytorium UE w takim terminie.

W przypadku jednak nieotrzymania dokumentu w tym terminie zastosowanie ma odpowiednio art. 41 ust. 7 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem podatnik będzie mógł zastosować stawkę 0% w odniesieniu do otrzymanej zaliczki, pod warunkiem otrzymania dokumentu przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za okres następny po okresie rozliczeniowym, w którym nastąpił wywóz towarów.

Z tego wynika, że nie jest bezwzględnie konieczne, aby w ciągu 2 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym podatnik otrzymał zapłatę, otrzymał także dokument potwierdzający wywóz poza UE.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221)