Poradnik VAT nr 10 (538) z dnia 20.05.2021

Rezygnacja z opodatkowania eksportu towarów stawką VAT 0%

Dokonuję eksportu towarów i zdarza się, że przed terminem do złożenia deklaracji za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tego tytułu, nie posiadam dokumentu IE-599. Czasami otrzymuję dokument IE-529, który umożliwia przesunięcie wykazania eksportu w rozliczeniu za kolejny okres. Jednak z ostrożności wolałbym ująć eksport ze stawką 23% i dokonać później ewentualnej korekty, po otrzymaniu dokumentów potwierdzających wywóz towarów poza terytorium UE. Czy mogę w ten sposób opodatkowywać eksport?

Generalną zasadą, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, jest opodatkowanie towarów i usług stawką podstawową, która w 2021 r. nadal wynosi 23%. Dla pewnych towarów i usług ustawodawca przewidział jednak niższe stawki podatkowe tj.: 8%, 5%, 0%.

W eksporcie towarów, zasadniczo stosuje się stawkę 0%, pod warunkiem jednak, że podatnik posiada przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Wspólnoty.

Przepisy ustawy o VAT wprost określają jaki dokument potwierdza wywóz towaru poza terytorium UE (art. 41 ust. 6a ustawy o VAT). Jest nim w szczególności:

1) dokument w formie elektronicznej otrzymany z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych albo potwierdzony przez właściwy organ celny wydruk tego dokumentu,

2) dokument w formie elektronicznej pochodzący z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych, otrzymany poza tym systemem, jeżeli zapewniona jest jego autentyczność,

3) zgłoszenie wywozowe w formie papierowej złożone poza systemem teleinformatycznym służącym do obsługi zgłoszeń wywozowych albo jego kopia potwierdzona przez właściwy organ celny.

Z uwagi na to, iż w zależności od państwa, w którym nastąpi objęcie procedurą wywozu, mogą występować różne dokumenty, zaproponowany został katalog otwarty dokumentów, które mogą potwierdzać wywóz towarów poza UE. Umożliwia to stosowanie stawki 0% również w sytuacji, gdyby w innych państwach funkcjonowały zgodnie z przepisami tam obowiązującymi inne niż wymienione w tym przepisie dokumenty potwierdzające wywóz towarów poza terytorium UE.

Za dokument potwierdzający wywóz towarów poza terytorium Wspólnoty w rozumieniu ww. przepisów należy uznać również elektroniczny komunikat IE-599 przesłany przez urząd celno-skarbowy właściwy dla wywozu.

Komunikat jest generowany przez system ECS, czyli System Kontroli Eksportu (ang. Export Control System). Jest to wspólnotowy system obsługujący elektroniczne zgłoszenie wywozowe. System ECS umożliwia wymianę komunikatów między urzędami celnymi wywozu i wyprowadzenia we wszystkich krajach UE oraz przesyłanie komunikatów między przedsiębiorcami, a organami celnymi.

Dotyczy to zarówno eksportu bezpośredniego, jak i pośredniego, przy czym w tym drugim eksporcie z dokumentu potwierdzającego wywóz towarów poza terytorium UE powinna dodatkowo wynikać tożsamość towaru będącego przedmiotem dostawy i wywozu (art. 41 ust. 6 i ust. 11 ustawy).

Jeśli podatnik nie posiada tego potwierdzenia, może wykazać sprzedaż eksportową ze stawką 0% w rozliczeniu za następny okres, pod warunkiem posiadania dokumentu potwierdzającego wywóz towaru przed upływem terminu do złożenia deklaracji za ten następny okres rozliczeniowy.

W razie gdyby podatnik nie otrzymał tego dokumentu również w tym drugim terminie, zastosowanie mają stawki krajowe.

Przesunięcie wykazania eksportu na następny okres rozliczeniowy jest możliwe, gdy podatnik posiada dokument celny potwierdzający procedurę wywozu (art. 41 ust. 8 ustawy).

Ustawa nie wskazuje wprost jaki dokument potwierdza procedurę wywozu. Organy podatkowe uznają, że dokumentem tym jest komunikat IE-529 - informacja o zwolnieniu towarów do procedury wywozu.

Należy jednak podkreślić, że zastosowanie obniżonej stawki VAT 0% to przywilej, ale nie obowiązek podatnika. Nie ma konieczności skorzystania z prawa do preferencyjnej stawki VAT do eksportu. Jeśli podatnik, dla bezpieczeństwa, wybierze opodatkowanie eksportu stawką podstawową już w rozliczeniu za miesiąc, w którym takiej transakcji dokonał, to nie będzie to kwestionowane przez ograny podatkowe. W późniejszym terminie, po zebraniu wszystkich niezbędnych dokumentów, będzie miał prawo do dokonania korekty eksportu towarów i zastosowania stawki VAT 0%.