Stawka VAT właściwa dla robót budowlanych związanych z przebudową budynku

Zamierzamy podjąć inwestycję polegającą na nadbudowie i przebudowie istniejącego budynku przychodni zdrowia oraz jego rozbudowie o budynek domu pomocy społecznej. Kategoria obiektu budowlanego wg załącznika do ustawy Prawo budowlane to 11. Czy wykonawca robót powinien wystawić za usługę fakturę ze stawką 8%, czy 23%? Zaznaczam, że większa część powierzchni przebudowy (ponad 80%) dotyczy domu pomocy społecznej.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi (aktualnie) 23%, chyba że możliwość zastosowania innej (niższej) stawki podatku albo zwolnienia podatkowego przewidują dalsze przepisy ustawy bądź przepisy wykonawcze do niej.

W obecnym stanie prawnym obniżona stawka podatku może być zastosowana do budownictwa objętego społecznym programem budownictwa mieszkaniowego. Przysługuje ona w zasadzie wyłącznie na podstawie ustawy (w przepisach wykonawczych zawarto pewne wyjątkowe przypadki stosowania stawki 8% w budownictwie, jednakże nie mają one znaczenia w realiach niniejszej sprawy).

Zgodnie z przepisami ustawy o VAT, obniżoną stawkę podatku stosuje się do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Przez budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym rozumie się obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12, a także obiekty sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w klasie ex 1264 - wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych, z zastrzeżeniem art. 41 ust. 12b.

Z pytania wynika, że budynek jest klasyfikowany do kategorii 11, zgodnie z przepisami Prawa budowlanego. Kategoria ta to budynki służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej, jak: szpitale, sanatoria, hospicja, przychodnie, poradnie, stacje krwiodawstwa, lecznice weterynaryjne, domy pomocy i opieki społecznej, domy dziecka, domy rencisty, schroniska dla bezdomnych oraz hotele robotnicze.

W sytuacji opisanej w pytaniu obniżona stawka VAT mogłaby mieć zastosowanie wówczas, gdyby budynek klasyfikowany do klasy 1264 PKOB był budynkiem instytucji ochrony zdrowia świadczącej usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską.

Budynek przychodni zdrowia jest wprawdzie zaliczany do klasy 1264, jednakże przychodnia taka nie jest instytucją ochrony zdrowia świadczącą usługi zakwaterowania, z opieką lekarską i pielęgniarską dla ludzi starszych, niepełnosprawnych. W związku z tym do prac budowlanych jej dotyczących nie może znajdować zastosowania stawka 8% VAT.

Z kolei budynek domu pomocy społecznej może być klasyfikowany w PKOB:

• 1130 "Budynki zbiorowego zamieszkania" - klasa ta obejmuje bowiem m.in. domy mieszkalne dla ludzi starszych, studentów, dzieci i innych grup społecznych, np. domy opieki społecznej, domy dla bezdomnych, lub
   
• 1264 "Budynki szpitali i zakładów opieki medycznej" - klasa ta obejmuje m.in. budynki domu opieki społecznej dla osób niepełnosprawnych psychicznie, w których zapewniona jest opieka medyczna.

Bez względu na to, która z ww. klasyfikacji jest tu właściwa, budynek domu pomocy społecznej zaliczany jest dla celów VAT do obiektów budownictwa mieszkaniowego. Do budowy takiego budynku (jego rozbudowy, nadbudowy, itp.) zastosowanie ma zatem stawka 8%.

WAŻNE: Ustalając stawkę VAT właściwą do wykonywanych prac należy uwzględnić klasyfikację budynku po rozbudowie (przebudowie, nadbudowie), a nie w momencie rozpoczęcia prac budowlanych. Przy czym jeżeli w wyniku rozbudowy nastąpi zmiana klasyfikacji budynku (np. z budynku przychodni sklasyfikowanym w PKOB 12 na dom pomocy społecznej sklasyfikowanym w PKOB 11), zmiana ta powinna znajdować potwierdzenie w stosownej dokumentacji (np. zawartych umowach, w decyzji o pozwoleniu na budowę - por. interpretacja indywidualna Ministra Finansów z 28 lutego 2013 r., nr PT8/033/18/131/SBA/11/PT-1024/RD-13934).

Podsumowując:

Jeżeli w wyniku rozbudowy (przebudowy, nadbudowy) przychodni nastąpi zmiana klasyfikacji budynku i po zakończeniu prac budowlanych będzie on uznawany za budynek mieszkalny - dom pomocy społecznej (tj. gdy po rozbudowie co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej budynku będzie wykorzystywana do celów mieszkalnych), wykonywane prace budowlane powinny być opodatkowane stawką 8%. Natomiast jeżeli ww. budynek nadal będzie klasyfikowany w PKOB 12 jako przychodnia - generalnie roboty budowlane powinny być opodatkowane stawką 23%.

Ponieważ jednak z pytania można wyciągnąć wniosek, że wszelkie prace budowlane, które mają być wykonywane w istniejącym budynku przychodni, mają na celu jego rozbudowę (nadbudowę) o budynek domu pomocy społecznej, to naszym zdaniem, zasadne jest potraktowanie wykonywanych usług jako dotyczących obiektu mieszkaniowego (jego części). W związku z tym do usługi rozbudowy ww. budynku (nadbudowy, przebudowy) - jako usługi kompleksowej - naszym zdaniem można byłoby zastosować stawkę preferencyjną (8%). Zaznaczamy jednak, że stanowisko to jest stanowiskiem redakcji. Aby mieć pewność, że fiskus nie zakwestionuje takiego opodatkowania, wykonawca robót powinien zwrócić się o wydanie interpretacji w indywidualnej sprawie.