VAT marża a refakturowanie usług

Spółka zakupiła usługę noclegową na terenie Polski. Faktura została wystawiona przez kontrahenta krajowego - procedura VAT marża. Wydatek ma być refakturowany na spółkę zagraniczną. Czy na fakturze tej sprzedaż dla kontrahenta zagranicznego powinna być opodatkowana 8% stawką VAT?

Przez świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym:

1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Zatem refakturowanie polega na fakturowaniu przez podatnika innemu podatnikowi, odsprzedaży usług generalnie bez doliczania marży, w celu przeniesienia kosztów przez podmiot refakturujący na podmiot, który z danych usług faktycznie korzysta. Refaktura jest zatem zwykłą fakturą, tylko że wystawioną przez podmiot pośredniczący pomiędzy właściwym usługodawcą a rzeczywistym usługobiorcą.

Przy czym, jak wskazał Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 29 sierpnia 2024 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.360.2024.2.IK, "fikcja prawna", wynikająca z art. 8 ust. 2a ustawy o VAT, znajduje zastosowanie w sytuacji, gdy dany podmiot pośredniczący w rzeczywistości nie jest konsumentem ostatecznym usługi, a jedynie przyjmuje się wtedy założenie, że taką usługę nabył od podmiotu świadczącego, a następnie sam ją wyświadczył na rzecz osoby trzeciej, faktycznie korzystającej z tej usługi (konsumenta). W konsekwencji przepis ten nie będzie miał zastosowania, gdy pośrednik jest ostatecznym konsumentem usługi, czyli nie nabywa on tych usług na rzecz kontrahenta, ale dla siebie i sam z tych usług korzysta.

W myśl art. 119 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania przy wykonywaniu usług turystyki jest co do zasady kwota marży pomniejszona o kwotę VAT należnego.

Organy podatkowe uważają, że opodatkowanie w systemie marży ma zastosowanie również przy refakturowaniu usług turystyki. Ich zdaniem, jeżeli podatnik refakturuje na kontrahenta usługę turystyki bez doliczania jakiejkolwiek marży (czyli obciąża kontrahenta po cenie zakupu usługi), to marża wyniesie 0 zł i kwota VAT należnego nie wystąpi. W takim przypadku podatnik ma także obowiązek wystawienia faktury VAT marża (z adnotacją "procedura marży dla biur podróży") dokumentującej dokonaną przez niego odsprzedaż usługi turystyki bez konieczności wykazywania w niej VAT należnego.

Tak więc we wskazanej sytuacji (nie rozstrzygając poprawności sporządzenia faktury przez sprzedawcę), podstawą opodatkowania będzie kwota marży pomniejszona o kwotę VAT należnego. Brak marży przy tej transakcji oznacza brak podstawy opodatkowania, a co za tym idzie - brak kwoty VAT.

Przykład

Podatnik VAT na terenie Polski nabył od agencji turystycznej dla zagranicznego przedstawiciela (spółki matki) usługę pobytu w hotelu wraz z wycieczką. Agencja ta usługę tę udokumentowała fakturą VAT marża na kwotę 2.000 zł (na fakturze podatek VAT nie został wykazany). Podatnik zamierza kosztem tym obciążyć zagraniczną spółkę kwotą 2.000 zł. W tym przypadku, z uwagi na to, że cena zakupu usługi jest równa cenie sprzedaży (2.000 zł), marża wyniesie 0 zł. Z powodu braku marży nie wystąpi podstawa opodatkowania VAT oraz podatek VAT należny.

Faktura VAT marża dokumentująca sprzedaż na rzecz innego podatnika usług turystyki powinna zawierać:

-	datę wystawienia,
-	kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę,
-	imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy,
-	NIP podatnika i nabywcy,
-	datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury,
-	nazwę (rodzaj) usługi,
-	zakres wykonanych usług,
-	kwotę należności ogółem,
-	wyrazy "procedura marży dla biur podróży".