Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 2 (901) z dnia 10.01.2016

Stawka VAT na usługi montażowe w budynkach mieszkalnych - wyrok NSA

(wyrok NSA z 1 października 2015 r., sygn. akt I FSK 907/14)

W sprawie rozstrzyganej w ww. wyroku powstał spór o stawkę VAT właściwą dla montażu w budynkach mieszkalnych rolet wewnętrznych, moskitier oraz markiz. Podatnik uznał, że ich montaż powoduje ulepszenie, udoskonalenie i podniesienie standardu obiektu budowlanego, a w rezultacie mieści się w pojęciu modernizacji w rozumieniu art. 41 ust. 12 ustawy o VAT. Podlega więc opodatkowaniu stawką 8%. Z tym stanowiskiem nie zgodził się jednak ani organ podatkowy, ani sądy administracyjne. NSA wyjaśnił, że daną usługę można traktować jako usługę budowy, remontu, modernizacji lub przebudowy, jeżeli w jej efekcie podnosi się bądź przywraca poprzedni stan faktyczny czy wartość użytkowa obiektu budowlanego. Jeśli taka korelacja między usługami a wartością użytkową obiektu budowlanego nie występuje, nie można mówić o remoncie, modernizacji, itp. w rozumieniu art. 41 ust. 12 ustawy o VAT. Dostawa z montażem moskitier wewnętrznych, rolet i markiz - zdaniem NSA - nie wpływa na zmianę parametrów użytkowych budynku. Moskitiery (rolety, markizy) to jedynie wyposażenie budynku/lokalu, a ich montażu nie można uznać za remont, czy modernizację. Elementy te pełnią bowiem funkcję zbliżoną do firan i zasłon. Fakt, że są wykonywane na indywidualne zamówienie i montowane na stałe, a ich demontaż nie jest możliwy bez widocznego uszkodzenia ich samych, a także budynku/lokalu, nie ma tu znaczenia przesądzającego. Takie same uszkodzenia powstaną bowiem także w przypadku demontażu karniszy albo wskutek usunięcia kołków służących powieszeniu wiszących szafek, obrazów, luster, itp. Uznano więc, że montaż ww. składników wyposażenia powinien być opodatkowany stawką 23%.

Od redakcji:

Podobne stanowisko zaprezentował także NSA w wyroku z 9 stycznia 2014 r., sygn. akt I FSK 27/13.

W tym miejscu warto też wspomnieć o wyroku NSA z 23 lipca 2015 r., sygn. akt I FSK 1008/14. W sprawie rozstrzyganej w tym wyroku spółka dokonywała montażu zewnętrznych markiz oraz rolet okiennych i drzwiowych w budynkach (lokalach) mieszkalnych. Były one montowane pod tynk. Spółka uznała, że w wyniku ich montażu budynki uzyskują ochronę przed niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi, co przedłuża funkcjonalność i sprawność danego obiektu. Uznała więc, że ww. usługi mieszczą się w pojęciu dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Mogą być więc opodatkowane stawką 8%. Organ podatkowy zgodził się ze spółką, ale tylko odnośnie opodatkowania stawką obniżoną montażu rolet okiennych i drzwiowych. Uznał natomiast, że montaż markiz powinien być opodatkowany stawką 23%. Jak wyjaśnił, w wyniku montażu markiz nie następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego budynku (lokalu). Wykonywana czynność nie mieści się zatem w zakresie remontu czy budowy, gdyż w istocie czynności te są jedynie zaopatrywaniem budynku (lokalu mieszkalnego) w elementy wyposażenia, niestanowiące jego elementów konstrukcyjnych. Podatnik nie zgodził się z tym stanowiskiem i sprawa trafiła najpierw do WSA, a potem do NSA. Sąd II instancji zwrócił uwagę, że organ podatkowy nie wskazał powodów, dla których w sposób odmienny potraktował instalację markiz i rolet. Tymczasem oba te urządzenia - jak wskazała spółka - są montowane pod tynk. Jest to element istotny, który organ podatkowy powinien uwzględnić. Sąd wyjaśnił ponadto, że definiując pojęcie "modernizacja", o którym mowa w art. 41 ust. 12 ustawy o VAT, należy przyjąć jego znaczenie w języku powszechnym. Modernizacja oznacza więc unowocześnienie, ulepszenie, udoskonalenie, podniesienie standardu obiektu budowlanego lub jego części. Uwzględniając powyższe, NSA wyjaśnił:

"(...) W przypadku uznania, że instalacja markiz po trwałym ich połączeniu z elementami konstrukcyjnymi obiektu budowlanego lub jego części np. podnosi standard takiego obiektu, wpływa na jego wartość, a tym samym mieści się w pojęciu modernizacji obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, to przyjąć należy, że usługi te są objęte hipotezą normy wyprowadzonej z art. 41 ust. 12 Uptu (ustawy o VAT - przyp. red.). Oznacza to, że do takich czynności ma zastosowanie preferencyjna stawka podatku, o której mowa w ust. 2 tego artykułu. (...)"

Montaż stałej zabudowy meblowej

Spory co do możliwości zastosowania stawki 8% dotyczą nie tylko montażu rolet/markiz w budynkach mieszkalnych. Od wielu lat kwestią sporną jest stosowanie stawki obniżonej do usługi montażu stałej zabudowy meblowej (kuchni, szaf wnękowych) w budynkach/lokalach mieszkalnych. Organy podatkowe niezmiennie uznają, że przytwierdzenie zabudowy do ścian, sufitu czy podłoża nie powoduje zmiany parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego budynku. W związku z tym, ich zdaniem, usługa montażu stałej zabudowy meblowej nie może zostać uznana za modernizację, o której mowa w art. 41 ust. 12 ustawy o VAT. Nie może więc korzystać z preferencyjnej stawki VAT (podlega zatem opodatkowaniu według stawki 23%). Tak uznał przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 20 marca 2015 r., nr IPPP3/443-1249/14-4/JF, a także Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 25 czerwca 2015 r., nr ITPP1/4512-389/15/JP. W związku z powyższym, jeżeli podatnik zastosuje do usługi montażu stałej zabudowy meblowej stawkę obniżoną, musi liczyć się ze sporem z fiskusem. Jeżeli natomiast zdecyduje się dochodzić swoich praw przed sądem, ma duże szanse na wygranie tego sporu. Sądy bowiem zazwyczaj uznają, że omawiana usługa podlega opodatkowaniu według stawki 8% (patrz: wyrok NSA z 14 kwietnia 2015 r., sygn. akt I FSK 253/14, czy wyroki WSA w Szczecinie z 2 lipca 2015 r., sygn. akt I SA/Sz 1536/14 i w Gdańsku z 7 lipca 2015 r., sygn. akt I SA/Gd 637/15 - uwaga! wyroki WSA są jeszcze nieprawomocne).